Januari 2017

In de media duiken telkens weer verhalen op van individuele experts die beweren dat fijnstof principieel uiterst slecht is en met name een probleem van houtverbranding. Deze ongenuanceerde mening is niet alleen fout, maar schuift de zwarte piet nog eens toe aan de verkeerde personen. Laten we één ding duidelijk stellen:

Dat bij het verbranden van hout fijnstof vrijkomt, is onomstreden. De vraag is, hoe hoog zijn de emissies – en hoe kunnen deze gereduceerd worden? Een vraag waarbij ook voor het wegverkeer en de industrie naar antwoorden wordt gezocht.

Voorwaarden voor stofarm hout verbranden

Bij het verbranden van hout zijn er twee belangrijke voorwaarden voor stofarm verwarmen met hout. Ten eerste: het correcte gebruik van de systemen; ten tweede: de technische stand van de systemen. Wie bijvoorbeeld nat, te dik hout neemt en het vuur niet goed aansteekt, vervuilt de lucht en daarmee zijn eigen bestaansbasis. Bij de techniek spelen een doelgerichte verbrandingsluchtgeleiding en de juiste afmetingen van de brandruimte een grote rol – iets wat bij moderne haarden vanzelfsprekend is. Technisch achterhaalde en verkeerd bemeten toestellen zijn echter schadelijk voor het milieu vanwege onvolledige verbrandingsprocescen.

Wanneer moderne systemen correct gebruikt worden, ligt de uitstoot van schadelijke stoffen vele malen lager dan die van verouderde systemen of bijvoorbeeld van open vuur.

De cijfers spreken voor zich

Vuur in de tuin of in het bos veroorzaakt enorme stofemissies. Waarden van 6000 mg stof per kubieke meter rookgas zijn zonder meer mogelijk. Bij technisch verouderde en verkeerd gebruikte systemen kan al snel 4000 mg stof per kubieke meter rookgas uit de schoorsteen ontsnappen, terwijl het bij moderne, correct ingezette systemen veel minder dan 100 mg stof per kubieke meter rookgas kan zijn. Het probleem van de belasting door fijnstof algemeen toe te schrijven aan houtverbranding is dus wat kort door de bocht.

Renovatieplicht voor oude systemen

Er zijn twee dingen die wij als oplossing van het probleem van fijnstof uit houtverbranding kunnen en moeten doen: ten eerste moeten er bindende regels worden opgesteld voor de vervanging van oude, technisch achterhaalde systemen. Hier is een taak weggelegd voor de politiek en de uitvoerende macht om met een renovatieplicht voor oude installaties te komen en om deze consequent uit te voeren. Prikkels en sancties kunnen het proces van een spoedige modernisering van de bestaande situatie versnellen. Ten tweede dient men de eigenaars van houtverwarmingen goed voor te lichten over hoe ze hun installatie correct gebruiken. Dit is met name een taak voor verwarmingsproducenten, haardenbouwers en schoorsteenvegers. Zij moeten goede gebruiksaanwijzingen en informatiemateriaal met handige tips en instructies over correct stoken met hout beschikbaar stellen.

Wij zijn een deel van de oplossing

In Zwitserland zijn er 400.000 (!) technisch verouderde houtverwarmingen. Dit arsenaal wordt helaas nauwelijks vernieuwd en is naast het vuur in de open lucht de voornaamste bron van de fijnstofbelasting door houtverbranding. De politiek maakt echter ook geen aanstalten om aan deze situatie iets te veranderen – ofschoon dat via een renovatieplicht voor oude installaties mogelijk zou zijn. De houtenergiebranche eist al geruime tijd dat hun ideeën om tot een oplossing te komen eindelijk serieus worden genomen. Het belangrijkste idee luidt: „Moderne, correct gebruikte houtverwarmingen zijn niet de oorzaak van het fijnstofprobleem, maar de oplossing ervan!"

De voordelen overwegen

Moderne houtverwarmingen met geringe fijnstofemissie hebben nog veel meer voordelen, die tot nu toe helemaal niet aan bod zijn gekomen: klimaatvriendelijkheid dankzij CO2-neutraliteit, aantoonbaar gezonde stralingswarmte, hernieuwbaarheid van hout en uiteraard de zeer hoge regionale en lokale toegevoegde waarde.